Over Hoop en Helden

L.s.,

Wij zijn er bijna vanaf. 2016. Een jaar dat zich door velen zal worden herinnerd als een matig exemplaar. Op zijn best. Daar mogen we even bij stilstaan. Daar mogen we even om rouwen. Maar dan begint 2017. Voor dat komende jaar wil ik een afspraak voorstellen en die luidt: laten wij van 2017 een jaar van hoop maken.

Zelf? Ja. Helemaal zelf.

2016 was in veel opzichten hopeloos. Een jaar waarin een ongekend aantal helden ons ontviel. Een jaar met ongekend veel mondiale, maatschappelijke onrust (Syrië; Oekraïne; Brexit; de verkiezingen in de VS; de vluchtelingencrisis; enzovoort). Ongekend veel terreur en haat, overal ter wereld. Ontwikkelingen met één, potentieel verwoestende overeenkomst: ze brengen onrust, onzekerheid en angst met zich mee.

En het waren er veel. Zoveel, dat ik mijzelf erop betrap dat ik ze soms door elkaar haal. Zoveel, dat gewenning bijna op de loer ligt. Maar ik zeg ‘bijna’, omdat ik dat weiger. Omdat dit fenomenen zijn waarvan ik wil dat ze mij telkens weer blijven schokken. Want zolang dat zo is, ben ik ze niet normaal gaan vinden. Zijn ze geen gewoon onderdeel geworden van de wereld waarin ik leef. Onmiskenbaar, structureel, fundamenteel. Zeker. Maar niet gewoon. Zolang dat zo is, zal ik mij er niet teleurgesteld bij neerleggen, maar mij er strijdbaar tegen blijven verzetten.

Ik weiger te accepteren dat de angst het wint van de hoop. Zoals ik dus ook weiger mee te doen aan het geroeptoeter, waarmee wij elkaar alleen maar bevestigen in die angst. Weiger een leider te zijn of te volgen die problemen en onrust groter maakt, in plaats van kleiner. Weiger om mij neer te leggen bij het afbladderen van onderling vertrouwen. Weiger mij neer te leggen bij steeds groter wordende, ontwrichtende ongelijkheid.

‘Hoop’ is niet iets waarin je passief gelooft (of niet), maar iets waarin je actief investeert. Waar je voor moet staan. Door in gesprek te blijven. Door te blijven beseffen dat het enige antwoord op oorlog, vrede is en nooit te vergeten dat er voor alles altijd een alternatief is. Hoe? Dat weet ook ik lang niet altijd. Maar het begint bij de wens. Bij de keuze. Wij kiezen zelf hoe we omgaan met onze naasten én met onbekenden. Wij kiezen zelf hoe we omgaan met onze planeet. Hoe wij ons uitlaten, hoe wij ons werk doen. Hoe wij leven.

Wij kiezen zelf de voorbeelden die wij volgen en de voorbeelden die wij geven. Onze helden zijn die voorbeelden voor ons. Degenen die in staat zijn ons voor te gaan. Symbolen voor datgene wat wij eigenlijk zelf willen zijn. Zelf willen doen.

Er gingen veel helden in 2016. Vul allemaal uw eigen held maar in. Maar daarvoor komen nieuwe in de plaats. En ook dan weer kiezen wij onze eigen helden. In het groot, soms op wereldschaal. En in het klein, in ons eigen mini-universum. Wij kiezen telkens weer tussen helden van vernietiging en helden van creatie. Helden van hardvochtigheid en helden van mededogen. Helden van ‘zij’ en helden van ‘wij’. Helden van angst en helden van hoop.

Laten we van 2017 een jaar van hoop maken. Kies uw helden dus zorgvuldig. En wees er zo af en toe zelf één.

Ik wens u een 2017 vol wijsheid, geluk en hoop.

Samir Bashara