Stof

In de vervuilde (Nederlandse) discussie m.b.t. geloof - meestal Islam - is het tegenwoordig moeilijk om nog een genuanceerd standpunt in te nemen. Althans, in de beleving van anderen. Óf je bent een Jihadknuffelaar, óf je bent een Wilderiaan.  Die tijdgeest hebben we geërfd van GWB: ‘u bent voor ons, of u bent voor de terroristen’. Vertaling: u bent dom, of u bent dom.
Mijn vorige blogpost deed enig stof opwaaien. Geheel tegen de tijdgeest in, hink ik op twee gedachten.

Enerzijds.
Ik verbaas mij over het feit dat religie en alles wat ermee samenhangt, anno 2010 kennelijk nog steeds een onaanraakbare status geniet. De gevoeligheden ten aanzien ervan blijken nog altijd zó sterk, dat iedere kwinkslag als doodernstige belediging wordt opgevat, zelfs wanneer er slechts sprake is van een ironische analogie in een tekst die verder over iets geheel anders gaat. De gedachte die in eerste reflex bij mij opkwam, bevatte onder andere de begrippen ‘jaren ’50’, ‘spruitjes’ en ‘lucht’. (Dit is een grápje!)

Ik beschouw religie als een thema dat stof biedt tot discussie, (zelf)studie en, ja, humor. Ik zie het als één van de verworvenheden van de vrije, moderne samenleving dat het zich in die zin niet onderscheidt van ongeacht welke andere overtuiging, inclusief kledingsmaak. (Dit is een grápje!) Er mag over gepraat worden, óók kritisch en óók satirisch, zolang het maar met respect gebeurt. En dan is er een fundamenteel verschil tussen respecteren en ontzien. Ontzien is in feite zelfs een vorm van disrespect, omdat het impliceert dat het subject niet in staat zou zijn voor zichzelf op te komen of kritiek wellicht te negeren. Terwijl: als iemand zich gesterkt weet door Rugdekking, dan is het toch wel de gelovige... (Dit is een grápje!)

Anderzijds.
Ik kijk naar levensbeschouwing vanuit de derde persoon en beschouw het als sociaal verschijnsel. Oftewel, vanuit een objectiverend perspectief. Dat is namelijk in mijn beleving de enige manier waarop je als mens in staat bent tot een (zelf)kritische beschouwing. Ik verwacht daarom ook van anderen dat zij te allen tijde bereid zijn om levensbeschouwing te bezien vanuit diezelfde derde persoon. Juist wanneer het hun éigen overtuiging betreft.

Tegelijkertijd realiseer ik mij dat ik daarmee niet helemaal eerlijk ben. Bovenstaande verwachting is namelijk niet waardeneutraal, maar op zichzelf óók levensbeschouwelijk. Voor iemand die zijn overtuiging als Waarheid beschouwt, is die waarheid onlosmakelijk verbonden met zijn eigen ‘zijn’. In mijn visie is ‘overtuiging’ een sociaal verschijnsel dat los moet worden gezien van de essentie van personen. Maar door die visie ook van anderen te eisen blijk ik zelf, o ironie, niet in staat mij volledig los te maken van mijn eigen levensbeschouwing. Ik constateer dan ook een dun laagje boter op mijn hoofd. Stof tot nadenken.

Duidelijk is in elk geval dat het middel ‘humor‘ niet altijd zijn doel dient. Humor haalt gewoonlijk de angel eruit, doordat het zaken relativeert en minder zwaar maakt. In het geval van geloof is de relativering echter juist precies datgene wat het stof doet opwaaien. Humor wordt dan provocatie. Moet dat kunnen? Volmondig ja! Voegt het altijd iets toe? Nee, dat blijkt wel. En een middel dat zijn doel voorbijschiet omdat het de aandacht afleidt, moet je niet toepassen. Daar toch in volharden, maakt de provocatie tot doel op zich. En dat is dom.

En domheid is een menselijke vergissing die ik nog wel eens zal begaan. Want stof ben ik en tot stof zal ik wederkeren. (Dit is een grápje!)

Samir Bashara

Nieuwe Politiek en de kunst van de loophole

Raadsleden die de eed afleggen, i.p.v. de belofte, beloven niets. Dat viel mij anderhalve week geleden op bij mijn installatie als raadslid. De resultante van het joods-christelijke mensbeeld (memento mori, erfzonde en inherente slechtheid), komt op fenomenale wijze terug in de formulering van de eed. Waar de seculiere belofte-afleggers eenvoudigweg Verklaren en Beloven zich te committeren aan de ervóór genoemde spelregels, houden de zweerders een slag om de arm: ‘...zo waarlijk helpe mij God almachtig.’. Oftewel: ik beloof niets, zal mijn best doen, maar heb daarbij wel de hulp van de schepper nodig. En die heeft het, naar het schijnt, erg druk.

Bij politici moet je altijd letten op de precieze formulering. Geen nieuws. Een beetje politicus zorgt voor een loophole, een escape, een mits of een tenzij. De ironie is dat juist de proponenten van de Nieuwe Politiek en de recht-door-zee-heid, zich hieraan het meest schuldig maken. In hun aanvallen op de gevestigde orde, doen zij vaak toezeggingen aan De Kiezer die zij onmogelijk gestand kunnen doen.

Zo ook in Hoorn, waar de Nieuwe Politiek een grandioze overwinning heeft geboekt. Dat de opgetelde verkiezingsbeloften van de partijen in kwestie financieel, organisatorisch én juridisch onhaalbaar zijn, heeft De Kiezer niet weerhouden van zijn massale stem. Is het De Kiezer kwalijk te nemen dat hij viel voor de charmes van VVD, VOC Hoorn (VVD-afsplitsing) en Fractie Tonnaer (PvdA-afsplitsing)? Nee. De essentie van de vertegenwoordigende democratie is namelijk dat mandaat wordt verstrekt aan politici, om namens die Kiezer te besturen. Daarbij mag oprechtheid en deskundigheid worden vóórondersteld. Het is dan ook een grote misvatting dat steun voor populisten voortkomt uit wantrouwen jegens De Politiek. Zij komt juist voort uit vertrouwen. Vertrouwen in het woord van het smaldeel dat zegt het allemaal ‘anders’ te gaan doen.

Het meest prominente woord dat de genoemde partijen in de aanloop naar 3 maart gaven, was het per direct terugdraaien van het zgn. Urker sluituur. Negen gemeenten in onze regio hebben in hun strijd tegen het immense alcoholmisbruik onder de Westfriese jeugd, het onzalige plan opgevat om alle kroegen vanaf 00:00 uur hun deuren te laten sluiten. Je mag er daarna uit, maar niet meer in. GroenLinks was tegen dit onderdeel van het regio-plan, maar het werd toch aangenomen. Onder andere dankzij unanieme steun van de VVD.

Een jaar later / drie maanden vóór de verkiezingen, draaide de VVD 180 graden, om samen met de rest van de oppositie goede sier te maken en stelling te nemen tégen het sluituur. Luttele weken vóór de implementatie moest de maatregel alsnog worden teruggedraaid en wel PER DIRECT. Dat hiermee het hele akkoord -met nog negen andere punten- zou zijn opgeblazen, Hoorn ruzie zou hebben gekregen met alle buurgemeenten, onze burgemeester zou hebben moeten opstappen en het daarmee dus gewoon onbehoorlijk bestuur zou zijn geweest, deed niet ter zake.

Afijn. De VVD won de verkiezingen, met sterke groei van de populistische partijen in zijn kielzog. Nog tijdens de onderhandelingen zijn de terugtrekkende bewegingen waarneembaar. Bij VVD-leider Wim van Hilten werd ‘zo snel mogelijk’ ineens ‘1 juli, maar het moet wel zorgvuldig gebeuren, wellicht daardoor pas 1 december’. Oftewel, precies de standpunten die GroenLinks al vóór de verkiezingen verkondigde. Wijsheid kent geen tijd.

Het valt de VVD natuurlijk te prijzen dat het de realiteit onder ogen ziet en Hoorn niet nodeloos beschadigt. Iets minder chique is het feit dat diezelfde VVD De Kiezer heeft geringeloord door willens en wetens een ‘daadkrachtiger’ indruk te wekken. Ik spreek bewust van 'indruk wekken', want gelogen heeft de VVD natuurlijk niet. De loophole ‘zo snel mogelijk’, impliceert namelijk afhankelijkheid van externe factoren. Van Hilten legde op 11 maart dan ook de eed af en niet de belofte.

Chapeau voor een gehaaide politieke streek. Ik vraag me wel af hoe leuk De Kiezer het zal vinden en ben zeer benieuwd naar de reacties. Kan het nog warm worden in Hoorn... 
Zo waarlijk helpe Wim, God almachtig.

Samir Bashara