Raadsleden die de eed afleggen, i.p.v. de belofte, beloven niets. Dat viel mij anderhalve week geleden op bij mijn installatie als raadslid. De resultante van het joods-christelijke mensbeeld (memento mori, erfzonde en inherente slechtheid), komt op fenomenale wijze terug in de formulering van de eed. Waar de seculiere belofte-afleggers eenvoudigweg Verklaren en Beloven zich te committeren aan de ervóór genoemde spelregels, houden de zweerders een slag om de arm: ‘...zo waarlijk helpe mij God almachtig.’. Oftewel: ik beloof niets, zal mijn best doen, maar heb daarbij wel de hulp van de schepper nodig. En die heeft het, naar het schijnt, erg druk.
Bij politici moet je altijd letten op de precieze formulering. Geen nieuws. Een beetje politicus zorgt voor een loophole, een escape, een mits of een tenzij. De ironie is dat juist de proponenten van de Nieuwe Politiek en de recht-door-zee-heid, zich hieraan het meest schuldig maken. In hun aanvallen op de gevestigde orde, doen zij vaak toezeggingen aan De Kiezer die zij onmogelijk gestand kunnen doen.
Zo ook in Hoorn, waar de Nieuwe Politiek een grandioze overwinning heeft geboekt. Dat de opgetelde verkiezingsbeloften van de partijen in kwestie financieel, organisatorisch én juridisch onhaalbaar zijn, heeft De Kiezer niet weerhouden van zijn massale stem. Is het De Kiezer kwalijk te nemen dat hij viel voor de charmes van VVD, VOC Hoorn (VVD-afsplitsing) en Fractie Tonnaer (PvdA-afsplitsing)? Nee. De essentie van de vertegenwoordigende democratie is namelijk dat mandaat wordt verstrekt aan politici, om namens die Kiezer te besturen. Daarbij mag oprechtheid en deskundigheid worden vóórondersteld. Het is dan ook een grote misvatting dat steun voor populisten voortkomt uit wantrouwen jegens De Politiek. Zij komt juist voort uit vertrouwen. Vertrouwen in het woord van het smaldeel dat zegt het allemaal ‘anders’ te gaan doen.
Het meest prominente woord dat de genoemde partijen in de aanloop naar 3 maart gaven, was het per direct terugdraaien van het zgn. Urker sluituur. Negen gemeenten in onze regio hebben in hun strijd tegen het immense alcoholmisbruik onder de Westfriese jeugd, het onzalige plan opgevat om alle kroegen vanaf 00:00 uur hun deuren te laten sluiten. Je mag er daarna uit, maar niet meer in. GroenLinks was tegen dit onderdeel van het regio-plan, maar het werd toch aangenomen. Onder andere dankzij unanieme steun van de VVD.
Een jaar later / drie maanden vóór de verkiezingen, draaide de VVD 180 graden, om samen met de rest van de oppositie goede sier te maken en stelling te nemen tégen het sluituur. Luttele weken vóór de implementatie moest de maatregel alsnog worden teruggedraaid en wel PER DIRECT. Dat hiermee het hele akkoord -met nog negen andere punten- zou zijn opgeblazen, Hoorn ruzie zou hebben gekregen met alle buurgemeenten, onze burgemeester zou hebben moeten opstappen en het daarmee dus gewoon onbehoorlijk bestuur zou zijn geweest, deed niet ter zake.
Afijn. De VVD won de verkiezingen, met sterke groei van de populistische partijen in zijn kielzog. Nog tijdens de onderhandelingen zijn de terugtrekkende bewegingen waarneembaar. Bij VVD-leider Wim van Hilten werd ‘zo snel mogelijk’ ineens ‘1 juli, maar het moet wel zorgvuldig gebeuren, wellicht daardoor pas 1 december’. Oftewel, precies de standpunten die GroenLinks al vóór de verkiezingen verkondigde. Wijsheid kent geen tijd.
Het valt de VVD natuurlijk te prijzen dat het de realiteit onder ogen ziet en Hoorn niet nodeloos beschadigt. Iets minder chique is het feit dat diezelfde VVD De Kiezer heeft geringeloord door willens en wetens een ‘daadkrachtiger’ indruk te wekken. Ik spreek bewust van 'indruk wekken', want gelogen heeft de VVD natuurlijk niet. De loophole ‘zo snel mogelijk’, impliceert namelijk afhankelijkheid van externe factoren. Van Hilten legde op 11 maart dan ook de eed af en niet de belofte.
Chapeau voor een gehaaide politieke streek. Ik vraag me wel af hoe leuk De Kiezer het zal vinden en ben zeer benieuwd naar de reacties. Kan het nog warm worden in Hoorn...
Zo waarlijk helpe Wim, God almachtig.
Chapeau voor een gehaaide politieke streek. Ik vraag me wel af hoe leuk De Kiezer het zal vinden en ben zeer benieuwd naar de reacties. Kan het nog warm worden in Hoorn...
Zo waarlijk helpe Wim, God almachtig.
Samir Bashara
1. Volgens de schrijver ben ik een "seculiere". E misvatting om zo naar de eed / belofte te kijken en gebrek aan respect voor de keuze van mensen.
BeantwoordenVerwijderen2. De toegangstijd horeca is in Hoorn ook mogelijk gemaakt door GroenLinks. Niet door één toevallige GL-voorstemmer, maar geregisseerd.
Groet, Johan van der Tuin, CDA
1. Voor de duidelijkheid; het afleggen van de belofte is een seculiere daad. Het veronderstelt dat bij het beloven van het één en ander geen direct appèl wordt gedaan op een hoger wezen, maar de belofte op individuele en soevereine basis wordt gedaan. Mijn opmerking is dan ook niet als disrespect bedoeld jegens diegenen die daarnaast religieus zijn.
BeantwoordenVerwijderen2. Geen toevallige GL-voorstemmer. Een Gl-voorstemmer die niet is gedwongen tot fractiediscipline. Dit heeft inderdaad bijgedragen aan een meerderheid. Eerlijk is eerlijk. Maar de officiële GroenLinks-lijn is dat wij geen voorstander zijn van 00:00 uur.
1. Het afleggen van de belofte is helemaal geen seculiere daad. Sommigen menen dit, dragen dit uit / doceren dit, maar daarmee is het nog geen feit! Het afleggen van de belofte is voor mij het gevolg van mijn geloof. Zo zie je maar.
BeantwoordenVerwijderen2.Het was inderdaad geen 'toevallige' voorstemmer, maar een geregisseerde actie om het college aan een meerderheid te helpen. Dat ging niet zonder pijn. IK WAS ERBIJ, ook tijdens de schorsing. Door die stem te leveren heeft GL het vroege toegangsuur gesteund danwel mogelijk gemaakt.
Laten we de geschiedenis geen geweld aandoen.
1. Dat weet ik Johan. Ik denk dat wij de term 'seculier' anders gebruiken. Ik bedoel het in de maatschappelijk-juridische zin van het woord. Het betekent dat de belover zich niet expliciet beroept op een schepper bij het doen van de toezegging, waarmee in formele zin kerk en staat gescheiden blijven. Dat is secularisme. Dat iemand eventueel impliciet wél refereert aan zijn / haar geloof (zoals jij dus) is iets anders. Het is persoonlijk.
BeantwoordenVerwijderenWat ik er in mijn blog over zegt, klopt derhalve gewoon; de belofte slaat terug op een andere conceptie van het principe van beloven en de vraag of mensen daartoe in staat zijn dan de eed. Maar dat wil inderdaad niet automatisch zeggen dat degene die de belofte doet a-religieus hoeft te zijn. Integendeel.
Verder moet je je ook realiseren dat deze blog geen socio-theologische verhandeling is. Ik ben aardig thuis in deze materie en wil er graag een boom met je over opzetten. Maar de hierboven gedane observatie is natuurlijk vanuit een ander uitgangspunt omschreven, namelijk niet als wetenschappelijke these, maar slechts als columneske observatie.
2. Het GroenLinks raadslid dat uiteindelijk vóór heeft gestemd, wás ook daadwerkelijk voor (als één van de weinigen binnen GroenLinks). Verder is het ook geen geheim dat wij uiteindelijk de afweging hebben gemaakt om het gehele plan niet op te blazen vanwege deze ene clausule. Als we die eruit hadden willen hebben, hadden we met zijn allen veel eerder in het proces moeten handelen. In dat opzicht zijn alle tegenstanders van de vervroeging in gebreke gebleven.
Het verschil dat ik schets met de VVD blijft overeind. Wij zijn niet van mening verandert; de VVD wel. In de maatschappelijke beeldvorming is het andersom.
Heren, mag ik jullie bij het ophelderen van de troubles attenderen op 2 weblogs, een van Halsema: http://www.femkehalsema.nl/2008/05/13/religie-en-politiek/ en een van mijzelf: http://medeklinker.blogspot.com/2009/09/die-hoofddoek-past-ons-allemaal-mist.html
BeantwoordenVerwijderenHet is mogelijk de dialoog op een hoger plan te brengen. Mn. de fase/functieverwarring (afkomstig van Ken Wilber) vind ik daarbij een bruikbare benadering. Er zijn dus tussenposities. Wil ik maar zeggen.